Εκδρομή στην Δημητσάνα κι ένα από τα αξιοθέατα της περιοχής είναι το Μουσείο Υδροκίνησης, ένα μουσείο αλλιώτικο από τα άλλα!
Μέσα σ’ ένα καταπράσινο τοπίο με τρεχούμενα νερά, στη Δημητσάνα της Αρκαδίας, κοντά στον Λούσιο ποταμό, το Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς έχει αποκαταστήσει μια σειρά από παραδοσιακές εγκαταστάσεις και υδροκίνητους μηχανισμούς.
Έτσι, φτιάχτηκε ένα εξαιρετικό υπαίθριο μουσείο που παρουσιάζει τη σημασία της υδροκίνησης στην παραδοσιακή κοινωνία. Με τρόπο άμεσο και βιωματικό, εξετάζει τις κύριες προβιομηχανικές τεχνικές που αξιοποιούν τη δύναμη του νερού για την παραγωγή διάφορων προϊόντων, καθώς και τη σύνδεσή τους με την καθημερινή ζωή των ανθρώπων σε περασμένες εποχές. Ο τόπος δεν είναι καθόλου τυχαίος, αφού στην ευρύτερη περιοχή του Λούσιου ποταμού έχουν εντοπιστεί από τους ερευνητές περισσότερες από εκατό υδροκίνητες εγκαταστάσεις!
Το μουσείο Υδροκίνησης αποτελείται στην πραγματικότητα από μια συστάδα κτισμάτων, με διαφορετική χρήση το καθένα. Τα κτήρια αναστηλώθηκαν με τρόπο ώστε να μην αλλοιώνεται η αυθεντική τους μορφή. Οι μόνιμοι εξοπλισμοί των εργαστηρίων, στο εσωτερικό τους, αποκαταστάθηκαν στην αρχική τους λειτουργία, όπως και οι υπαίθριες εγκαταστάσεις, που μαζί με τον υπόλοιπο περιβάλλοντα χώρο και το πανταχού παρόν τρεχούμενο νερό, συναποτελούν το ξεχωριστό αυτό μουσείο.
Το πρώτο κτίριο στεγάζει τη νεροτριβή, τον απλό μηχανισμό όπου το νερό έπεφτε σε ένα κάδο με μεγάλη δύναμη και χρησίμευε για να πλένουν οι γυναίκες τις φλοκάτες και τα χαλιά τους. Στον ίδιο χώρο στεγάζεται και ο αλευρόμυλος. Εκεί οι επισκέπτες μπορούν να ρίξουν σπόρους καλαμποκιού ή σταριού και να παρακολουθήσουν τον καρπό να αλέθεται από τις μυλόπετρες, να γίνεται αλεύρι και να πέφτει στην αλευροδόχη. Το διπλανό μικρό δωμάτιο, με το τζάκι, ήταν η κατοικία του μυλωνά με την οικογένειά του.
Έξω από τον μύλο βρίσκεται το ρακοκάζανο. Το ρακοκάζανο ήταν μια υπαίθρια κατασκευή για την παραγωγή τσίπουρου. Εκεί γινόταν η απόσταξη των στέμφυλων ή τσίπουρων, του προϊόντος δηλαδή που απομένει μετά το πάτημα των σταφυλιών και την απομάκρυνση του μούστου.
Περνώντας από γραφικά γεφυράκια φτάνουμε βυρσοδεψείο, που χωρίζεται σε δύο ζώνες για τα αντίστοιχα στάδια επεξεργασίας των δερμάτων. Επεξηγηματικά κείμενα, προσεγμένες αναπαραστάσεις και σαφές εποπτικό υλικό, κάνουν εύκολα κατανοητή όλη την διαδικασία επεξεργασίας των δερμάτων, με την απαραίτητη σταθερά χρήση του νερού.
Στη συνέχεια της πορείας θα συναντήσουμε τον μπαρουτόμυλο. Μια ενδιαφέρουσα οπτικοακουστική παρουσίαση μας εισάγει στο κλίμα, ενώ ο υπεύθυνος του μουσείου θέτει σε λειτουργία τον πραγματικό μπαρουτόμυλο, σε μια εντυπωσιακή επίδειξη! Πρόκειται για έναν μπαρουτόμυλο με κοπάνια, που είχε εξαφανιστεί στην Ευρώπη ήδη από τον 18ο αιώνα, ενώ στη Δημητσάνα χρησιμοποιήθηκε έως τις αρχές του 20ού αιώνα.
Το μπαρούτι, μάλιστα, είναι και ένα από το πιο ισχυρά στοιχεία της ταυτότητας της περιοχής, καθώς είναι το προϊόν που έφερε φήμη και πλούτο στον τόπο, κατά την περίοδο της ακμής του. Στη διάρκεια της επανάστασης του 1821, ήταν η Δημητσάνα και οι ονομαστοί της μπαρουτόμυλοι που τροφοδοτούσαν τον αγώνα με το απαραίτητο αυτό πολεμικό υλικό.
Η επίσκεψη στο Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης της Δημητσάνας είναι μια αξέχαστη εμπειρία για όλη την οικογένεια. Τροφοδοτεί τη μάθηση μέσα από την εμπειρία, ανακινεί σκέψεις και συναισθήματα, γεννά νέα ερωτήματα. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός πως το μουσείο αυτό προσελκύει περισσότερους από 45.000 επισκέπτες κάθε χρόνο, ενώ έχει τιμηθεί με το Europa Nostra Award 1999.
Στο χώρο λειτουργεί καφέ, πωλητήριο και αίθουσα εκπαιδευτικών προγραμμάτων – δραστηριοτήτων για παιδιά.